Regelmatig hoor ik van mensen: is Appreciative Inquiry niet 'die positieve aanpak'? Nee, hoor!
AI wel is 'die waarderende aanpak'. Een positieve insteek is slechts een van de 5 principes. Soms moet je eerst waarderen wat er niet werkt, voordat je kunt bouwen. AI is beslist niet altijd 'happy-clappy'. Meestal is de aanleiding om echt iets te veranderen juist pijnlijk en ongemakkelijk. Als je daaraan voorbij zou gaan, zou je niet bij de kern komen.
En hoe doe je dat concreet, 'de shit' waarderen ?
Waarderen betekent naast iemand te staan en 'schouder aan schouder' te kijken naar wat de ander ziet. Dat kan iets positiefs zijn, of juist iets negatiefs. Als begeleider kun je vervolgens meedenken hoe je de negatieve energie kunt ombuigen, bufferen, of juist als kracht kunt inzetten.
Hier 3 werkvormen om de schaduwkant te waarderen:
1. Een historielijn van de afgelopen tijd maken, waarin het probleem gegroeid is. Hierbij vraag je zowel naar de positieve uitzonderingen (momenten waarop het probleem minder of niet speelde), als ook naar de absolute dieptepunten (de rotmomenten) - in chronologische volgorde, van toen (links) richting vandaag (rechts). Hoogtepunten mogen visueel hoger getekend worden, dieptepunten lager. Deze punten verbind je met een doorlopende lijn. Bij het bespreken van de negatieve uitzonderingen onderzoek je vervolgens ook wat geholpen heeft dat de lijn ook weer naar boven loopt. Zo kom je hulpmechanismen op het spoor.
2. Je kunt een 'ongewenste toekomst' flap te maken, alvorens je samen naar de gewenste toekomst kijkt: Wat gaat je overkomen als je nu niets doet aan de huidige situatie? Wat vrees je? Wat zal het ergste zijn wat dan gebeurt? Door dit uit te spreken kun je het óf relativeren, óf juist de verandernoodzaak duidelijk maken.
3. Een 'omgekeerde brainstorm'. Deze richt zich op dingen die je kunt doen om de situatie nog erger te maken. Naast de nodige hilariteit komt hier ook veel waardevolle informatie naar voren, die je weer in het proces kunt gebruiken.
AI wel is 'die waarderende aanpak'. Een positieve insteek is slechts een van de 5 principes. Soms moet je eerst waarderen wat er niet werkt, voordat je kunt bouwen. AI is beslist niet altijd 'happy-clappy'. Meestal is de aanleiding om echt iets te veranderen juist pijnlijk en ongemakkelijk. Als je daaraan voorbij zou gaan, zou je niet bij de kern komen.
En hoe doe je dat concreet, 'de shit' waarderen ?
Waarderen betekent naast iemand te staan en 'schouder aan schouder' te kijken naar wat de ander ziet. Dat kan iets positiefs zijn, of juist iets negatiefs. Als begeleider kun je vervolgens meedenken hoe je de negatieve energie kunt ombuigen, bufferen, of juist als kracht kunt inzetten.
Hier 3 werkvormen om de schaduwkant te waarderen:
1. Een historielijn van de afgelopen tijd maken, waarin het probleem gegroeid is. Hierbij vraag je zowel naar de positieve uitzonderingen (momenten waarop het probleem minder of niet speelde), als ook naar de absolute dieptepunten (de rotmomenten) - in chronologische volgorde, van toen (links) richting vandaag (rechts). Hoogtepunten mogen visueel hoger getekend worden, dieptepunten lager. Deze punten verbind je met een doorlopende lijn. Bij het bespreken van de negatieve uitzonderingen onderzoek je vervolgens ook wat geholpen heeft dat de lijn ook weer naar boven loopt. Zo kom je hulpmechanismen op het spoor.
2. Je kunt een 'ongewenste toekomst' flap te maken, alvorens je samen naar de gewenste toekomst kijkt: Wat gaat je overkomen als je nu niets doet aan de huidige situatie? Wat vrees je? Wat zal het ergste zijn wat dan gebeurt? Door dit uit te spreken kun je het óf relativeren, óf juist de verandernoodzaak duidelijk maken.
3. Een 'omgekeerde brainstorm'. Deze richt zich op dingen die je kunt doen om de situatie nog erger te maken. Naast de nodige hilariteit komt hier ook veel waardevolle informatie naar voren, die je weer in het proces kunt gebruiken.